Η Ανακάλυψη του Ηρακλή από την Οποία Ονομάστηκαν οι Φοίνικες

Η Ανακάλυψη του Ηρακλή από την Οποία Ονομάστηκαν οι Φοίνικες

Του Γιώργου Λεκάκη

Ο απίθανος ήρωας της Μυθολογίας μας, ο Ηρακλής, δεν ήταν μόνον ένας. Ήταν πολλοί με αυτό το όνομα… Πιο γνωστοί ο Κρητικός και ο Θηβαίος…

Γιώργος Λεκάκης

Και δεν ήταν μόνον ένας ρωμαλέος γίγαντας, που μπορούσε και έφερνε εις πέρας, ακόμη και τον δυσκολότερο άθλο…

Ήταν και… εφευρέτης…

Λ.χ. η μωβ / πορφυρά χρωστική ουσία, ανακαλύφθηκε, για πρώτη φορά, από αυτόν τον σπουδαίο ήρωα, Ηρακλή, όταν βρήκε τον σκύλο του να… μασά κάτι στην παραλία (ένα κογχύλι) και το στόμα του είχε γίνει μωβ, μας παραδίδει ο Ιούλιος Πολυδεύκης / Julius Pollux, Έλλην συγγραφεύς από την Ναύκρατι της Αιγύπτου (2ος αι. μ.Χ.) στο έργο του «Ονομαστικόν» (1,45), του οποίου, δυστυχώς, σώθηκε μόνο μέρος του. Ο Ηρακλής, γεμάτος περιέργεια, έψαξε την αιτία αυτού του χρωματισμού, και βρήκε ότι ήταν ένα κογχύλι, με το οποίο το σκυλί του είχε παίξει και κατά λάθος… μασήσει…Όμως εδώ έρχεται και μια άλλη παράλληλη σχέση: Το μωβ χρώμα είναι ο φθόγγος / η (σημερινή) νότα σι…. Ο γέρων Λίνος, ο διδάσκαλός του, ήταν και μουσικός (εφευρέτης της μελωδίας και του ρυθμού, αλλά και των γραμμάτων, με τα οποία αρχικώς συμβολίζονταν οι φθόγγοι)… Η νότα σι είναι η 7η νότα του πενταγράμμου. Αντιστοιχεί στο 7ο τσακρα. Την λένε και crown (κρανίο). Είναι η τελευταία αρμονική ταλάντωση. Μετά ακόμη και ο τραχύς νους (σαν του Ηρακλέους) καίγεται (ο Ηρακλής εκάη στην Πύρα της Τραχινίας, στην νυν Πυρά του Ηρακλέους)… Πρέπει, λοιπόν, ο μύθος και η πληροφορία να συνδυασθεί με την νότα, το χρώμα, την δύναμη του Ηρακλέους και τις επιπτώσεις που έχει στον νου του ανθρώπου…

Και εάν εμείς σήμερα το έχουμε ξεχάσει… δεν το ξέχασαν οι μεγάλοι Ευρωπαίοι μύστες, οι ζωγράφοι… Αυτό ακριβώς εικονίζει ο παρατιθέμενος πίνακας του μεγάλου Rubens…

Πολύ αργότερα, το ειδικό αυτό κογχύλι ονομάσθηκε πορφύρα, από το οποίο παρήγαγαν το πορφυρούν και το φοινικούν χρώμα (κόκκινο σαν το αίμα την στιγμή του φόνου > φοινικικό).

Οι έμποροι αυτού του κογχυλιού, δηλ. της πρώτης ύλης της χρωστικής ουσίας, ονομάσθηκαν φοίνικες, όπως οι έμποροι ψαριών λέγονται ψαράδες και ο έμπορος χρωμάτων λέγεται χρωματοπώλης / χρωματοπωλείο…

Η λέξις φοίνιξ / φοίνικας, λοιπόν, δεν είναι αναγκαστικά δηλωτικόν τοπικής γεωγραφικής ή εθνικής καταγωγής (εκ της Φοινίκης της Μέσης Ανατολής, που ίδρυσε ο Φοίνιξ, πρίγκηψ του Άργους, ή της Φοινίκης της Ηπείρου), αλλά είναι και επαγγελματώνυμο (όπως λέμε ζωγράφος, ηθοποιός, κλπ. και φυσικά δεν το γράφουμε με κεφαλαίο)…

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τα χρώματα, ακούστε την σχετική ραδιοφωνική εκπομπή
του Γ. Λεκάκη, ΕΔΩ.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τις «μαγικές» δυνατότητες της μουσικής,
βλ. Γ. Λεκάκη «Μουσικής Μύηση«.

(*) Ευχαριστώ τον φίλο μου, μουσικό Γιάννη Πανταζή, για την συνεργασία σε αυτό το άρθρο.

arxeion-politismou.gr

https://www.diadrastika.com/